Nổi mẩn ngứa là triệu chứng ngoài da rất khó chịu thường gặp ở hầu hết chúng ta. Tình trạng này có thể gợi ý một số bệnh lý da liễu hoặc toàn thân đáng chú ý. Cùng tìm hiểu về triệu chứng nổi mẩn ngứa khắp người có thể gặp ở bệnh gì qua bài viết dưới đây nhé!
1Nổi mẩn ngứa là như thế nào?
Nổi mẩn ngứa là tình trạng xuất hiện nhiều nốt hồng hoặc đỏ nhạt nổi gồ trên da kèm theo ngứa ngáy khó chịu. Các nốt này có thể khu trú tại chỗ hoặc lan rộng ra xung quanh thành từng mảng lớn với hình dạng khác nhau.
Vị trí của các nốt mẩn ngứa thường rất đa dạng từ mặt, lưng, ngực, tay chân hoặc thậm chí là khắp cơ thể. Các nốt mẩn này có thể mất đi sau vài giờ hoặc kéo dài trong suốt nhiều ngày nếu không được điều trị.[1]
Nổi mẩn ngứa là tình trạng da có các nốt hồng nhạt kèm theo ngứa ngáy
2Nguyên nhân bị nổi mẩn ngứa
Nổi mẩn ngứa có thể là các dấu hiệu của bệnh lý ngoài da nhưng đôi khi là biểu hiện của một tình trạng sức khỏe toàn thân cần được chẩn đoán và phát hiện kịp thời. Một số nguyên nhân gây mẩn ngứa phổ biến gồm:
Nổi mẩn ngứa toàn thân do các bệnh ngoài da
- Bệnh vảy nến: vùng da tổn thương thường có màu hồng nhạt, hơi gồ cao trên bề mặt da, khô rát và nứt nẻ nhiều. Trên bề mặt có phủ lớp vảy màu bạc kèm theo các vùng da non khiến người bệnh ngứa ngáy khó chịu.
- Viêm da cơ địa: dễ gây nổi mẩn ngứa khắp người nhưng chủ yếu ở vùng da hở như má, mũi, khuỷu tay, đầu gối, mắt cá chân. Bệnh thường xảy ra ở người có cơ địa dị ứng như hen phế quản, dị ứng thức ăn hoặc dị ứng phấn hoa.
- Mề đay: là các nốt sần trên da màu trắng hoặc đỏ với nhiều hình dáng khác nhau kèm theo cảm giác ngứa trên da.
- Nhiễm ghẻ: là một loại ký sinh trùng sống bằng cách đào hang trong da gây kích thích hệ thống miễn dịch khiến người bệnh bị mẩn ngứa toàn thân, nhất là vào ban đêm.
- Nấm da: thường gây nổi mảng sần đỏ ngứa tại các vùng da kín, dễ tỳ đè như nách, cổ, bẹn hoặc ngực.
- Bệnh lý ngoài da khác: khô da, viêm tuyến bã nhờn, viêm nang lông, chàm tổ đỉa
Nổi mẩn ngứa có thể là triệu chứng của bệnh vảy nến
Bị mẩn ngứa khắp người do các bệnh lý bên trong cơ thể
- Dị ứng: khi các yếu tố gây dị ứng xâm nhập vào cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng dị ứng trong cơ thể. Bạch cầu ái kiềm giải phóng các chất trung gian như histamin, bradykinin, serotonin làm người bệnh bị nổi mẩn ngứa toàn thân.
- Đái tháo đường: khi nồng độ đường máu tăng quá cao có thể gây tổn thương các đầu tận cùng của các sợi dây thần kinh gây ra tình trạng ngứa, tê bì ngoài da, nhất là đầu ngón tay, ngón chân.
- Bệnh gan mật: xơ gan, suy gan hoặc vàng da tắc mật đều gây ứ trệ các chất độc hại trong cơ thể mà không thể đào thải ra ngoài khiến da bị nổi mẩn ngứa khó chịu.
- Suy thận: người bệnh suy thận nặng có thể bị phù nề 2 chân, cổ trướng kèm theo mẩn ngứa ngoài da.
- Rối loạn hormon: phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh hoặc mãn kinh có sự sụt giảm nhiều các loại hormon sinh dục nữ sẽ dẫn đến nhiều biểu hiện khó chịu như đổ mồ hôi, bốc hỏa, mất ngủ và mẩn ngứa.
- Phụ nữ mang thai: vào 3 tháng cuối của thai kỳ, khi thai nhi gia tăng nhanh chóng về kích thước sẽ khiến phần da bụng dưới căng giãn gây ra tình trạng nổi mẩn ngứa đỏ.
- Bệnh lây truyền qua đường tình dục: một số bệnh lý xã hội vào giai đoạn cuối có thể biểu hiện ngoài da bằng việc nổi các nốt mẩn ngứa toàn thân như giang mai, lậu, HIV/AIDS.[1]
Suy thận có thể dẫn đến nổi mẩn ngứa
3Hình ảnh nổi mẩn ngứa
Nổi mẩn ngứa có thể gặp ở nhiều vị trí và mức độ khác nhau gây ra nhiều khó chịu cho người bệnh. Các hình ảnh nổi mẩn ngứa thường gặp gồm:
Hình ảnh nổi mẩn ngứa khắp người: thường gặp do các bệnh lý toàn thân hoặc viêm da mức độ nặng. Người bệnh thường cảm thấy khó chịu và ngứa râm ran khắp người.
Các bệnh toàn thân có thể gây mẩn ngứa khắp người
Hình ảnh nổi mẩn ngứa thành mảng: ban đầu các nốt mẩn thường nhỏ, khu trú tại vị trí tổn thương. Nhưng sau đó, vết mẩn có thể lan rộng ra xung quanh với nhiều hình dạng khác nhau.
Nổi mẩn ngứa có thể lan ra thành từng mảng
Hình ảnh mẩn ngứa nổi cục: tại vị trí mẩn ngứa, người bệnh có thể sờ thấy cục tròn cứng dưới da có thể kèm theo đau tức.
Nổi mẩn ngứa có thể kèm theo nổi cục dưới da
Hình ảnh nổi mẩn ngứa ở bắp chân: các nốt mẩn ngứa có thể xuất hiện khu trú tại vùng bắp chân với nhiều kích thước.
Nổi mẩn ngứa ở bắp chân khá phổ biến
Hình ảnh nổi mẩn ngứa ở tay: người bệnh có thể gặp nổi mẩn ngứa ở bàn tay, cẳng tay hoặc cánh tay.
Một số bệnh nhân có thể bị nổi mẩn ngứa ở tay
4Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nổi mẩn ngứa ngoài da có thể tự hết sau vài giờ đến vài ngày mà không cần điều trị. Tuy nhiên, bạn nên đến gặp bác sĩ để thăm khám sớm nếu tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn với các triệu chứng như:
- Các nốt mẩn ngứa xuất hiện trên 2 tuần và không đáp ứng với các biện pháp điều trị tại nhà.
- Ngứa ngáy, khó chịu làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn gây mất ngủ, khó ngủ hoặc giảm tập trung khi làm việc.
- Mẩn ngứa kèm theo sút cân, sốt kéo dài hoặc đổ mồ hôi trộm vào ban đêm.[1]
5Cách chẩn đoán nổi mẩn ngứa
Để đáp ứng được yêu cầu chẩn đoán, đối với một bệnh nhân có mẩn ngứa toàn thân, các bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám và chỉ định các cận lâm sàng cần thiết. Các bước của quá trình chẩn đoán bệnh bao gồm:
- Hỏi bệnh: bác sĩ sẽ hỏi về tiền sử dị ứng, các dị nguyên hoặc thuốc bạn đang sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ có thể hỏi về các bệnh lý toàn thân mà bạn đang điều trị cũng như đặc điểm của các nốt mẩn ngứa trên da.
- Khám bệnh: bác sĩ sẽ quan sát vị trí, kích thước và tính chất các nốt mẩn kết hợp với thăm khám toàn thân để định hướng chẩn đoán.
- Xét nghiệm máu: nhằm chẩn đoán nguyên nhân nổi mẩn ngứa do dị ứng, bệnh đái tháo đường, bệnh gan thận hoặc rối loạn nội tiết.[2]
6Nổi mẩn ngứa phải làm sao?
Sau khi chẩn đoán nguyên nhân gây mẩn ngứa, bác sĩ sẽ điều trị bệnh theo từng nguyên nhân khác nhau. Một số biện pháp điều trị mẩn ngứa phổ biến gồm:
Sử dụng thuốc trị mẩn ngứa toàn thân
Với các nốt mẩn gây ngứa ngáy, khó chịu toàn thân mà chưa xác định được nguyên nhân cụ thể, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc nhằm giảm triệu chứng cho bệnh nhân như:
- Thuốc kháng histamin H1: có tác dụng ức chế bạch cầu bài tiết histamin trong cơ chế dị ứng để giảm ngứa da.
- Thuốc chẹn thụ thể histamin H2: giúp co thành mạch, giảm viêm, giảm phù nề tại các vết mẩn ngứa ngoài da.
- Thuốc corticoid: nhằm ức chế hoạt động của hệ thống miễn dịch và giảm ngứa trong khoảng thời gian ngắn.
Các loại thuốc bôi có thể giúp điều trị mẩn ngứa
Điều trị nguyên nhân nổi mẩn ngứa khắp người
Tùy vào từng nguyên nhân và đặc điểm của mỗi bệnh nhân mà phác đồ điều trị nổi mẩn ngứa sẽ có những khác biệt riêng như:
- Loại bỏ nguyên nhân gây dị ứng: để tránh tình trạng nổi mẩn ngứa kéo dài cũng như hạn chế nguy cơ dị ứng nặng gây phản vệ.
- Điều trị bệnh lý gan mật: bao gồm sử dụng các thuốc hạ men gan, bổ gan, lợi mật hoặc phẫu thuật trong trường hợp sỏi kẹt trong ống mật chủ.
- Điều trị đái tháo đường: bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt, các loại thuốc hạ đường huyết dạng viên hoặc tiêm insulin.[2]
7Cách giảm mẩn ngứa toàn thân
Với các trường hợp mẩn ngứa mới xuất hiện và không quá nghiêm trọng, bạn có thể sử dụng một số biện pháp giảm mẩn ngứa tại nhà dưới đây:
- Thay quần áo rộng rãi, thoáng mát hoặc bật quạt và điều hòa để tránh mồ hôi trên da.
- Không gãi vùng da bị ngứa để tránh tổn thương da và lan rộng nốt mẩn.
- Dưỡng ẩm da bị khô bằng các sản phẩm lành tính, an toàn với làn da của bạn.
- Chườm lạnh trên da để giảm nóng rát, ngứa ngáy.
- Bôi gel nha đam giúp cấp ẩm nhanh chóng cho làn da.
- Tắm với lá bạc hà, trà xanh hoặc trầu không để sát khuẩn và làm dịu da.[3]
Hy vọng bài viết trên đã đem lại cho bạn những kiến thức bổ ích về các bệnh lý gây biểu hiện nổi mẩn ngứa toàn thân. Bạn hãy đến khám các bác sĩ chuyên khoa ngay khi tình trạng mẩn ngứa nghiêm trọng và kéo dài nhé!
Nguồn tham khảo
Xem thêm 
